Het was een roerig jaar bij de partnerorganisaties van ons programma Sociale Initiatieven. Programmamanagers Ria de Jong en Job Rijneveld blikken terug op 2021 en vertellen over de belangrijkste ontwikkelingen in het programma.

Wat is jullie indruk van 2021?
Job: “De lockdowns en coronamaatregelen hebben net als in 2020 mensen onbereikbaar gemaakt. Hulpverleners kwamen niet meer gemakkelijk achter de voordeur. Dat signaal kregen we bijvoorbeeld van Leergeld, deze partnerorganisatie wil er juist voor zorgen dat kinderen in armoede gezien worden. Bovendien steeg het aantal vrouwen in de vrouwenopvang schrikbarend; stress en isolatie lijkt huiselijk geweld in de hand te werken. De lockdown was ook dramatisch voor veel mensen zonder papieren, die vaak hun werk verloren.”
Ria: “Ons programma draait vooral om ontmoetingen, mensen bij elkaar brengen. Dat kon in 2021 – ook door de coronamaatregelen – minder goed. Het is mooi om te zien hoe vindingrijk onze partnerorganisaties zijn, dat ze toch manieren vinden om de doelgroep te bereiken, online en offline.”

Wat zijn belangrijke ontwikkelingen binnen jullie programma?
Job: “We willen werken op basis van vertrouwen. Met partners die steun geven aan mensen in kwetsbare situaties, zonder al te veel condities. Veel hulp vanuit de overheid is juist gericht op controle, om misbruik te voorkomen. Dit werpt drempels op en gaat te vaak mis, denk aan de dramatische Toeslagenaffaire. We willen als fonds via onze partners laten zien dat het ook anders kan. Als fondsen het laten zien en het risico nemen, dan volgt hopelijk de overheid.”
Ria: “Een strategische richting die wij verder willen verkennen, is het werken met ervaringsdeskundigen. Netwerk DAK is een pilot gestart waarin ervaringsdeskundigen, mensen die in armoede leven of daklozen, in gesprek gaan met gemeenteambtenaren en mensen met sleutelposities bij een woningcorporatie. Kortom: luisteren naar de mensen met een grote afstand tot de macht.”
Job: “In ons thema migratie en asiel kijken we ook hoe we vluchtelingen nog meer zelf een rol kunnen laten spelen, zelf laten aangeven wat ze nodig hebben, zowel in de opvang als na het ontvangen van een verblijfsvergunning.”

Kunnen jullie een tipje van de sluier oplichten van het progamma voor 2022?
Ria: “We willen nog meer inzetten op ons nieuwe thema jongeren en maatschappij en dan vooral projecten voor en door jongeren. Ook op dit thema zie je dat er een kloof is ontstaan tussen mensen die het aangaat, jongeren in dit geval, en beleidsmakers die erover gaan. Maar ook: hoe zorg je voor een ‘vonk’ bij jongeren? De vonk die ervoor zorgt dat een jongere zich gaat inzetten, van betekenis wíl zijn voor zijn omgeving. Zoals huiswerkhulp organiseren voor medescholieren of een buurtdiner voor eenzame buren.”
Job: “2021 was het jaar van nieuwe Afghaanse vluchtelingen, de aanhoudende chaos in Syrië, de volle noodopvang in Nederland en het geweld aan de grens van Europa. Ook in 2022 zal het thema migratie en asiel belangrijk blijven. Door de oorlog in Oekraïne slaan veel meer mensen op de vlucht. Zowel binnen Nederland als Europa zullen we nog nadrukkelijker de samenwerking met collega-fondsen opzoeken om het leven van vluchtelingen iets te verlichten.”